Luận văn: Hoàn thiện các quy định về quyền dân sự, HOT

1. Tính cấp thiết của đề tài Quyền con người là một giá trị phổ biến và thiêng liêng đối với mọi người, mọi quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên, cho đến nay, nhận thức về quyền con người nói chung vẫn chưa đầy đủ. Xuất phát từ những điều kiện, đặc điểm về văn hóa và văn minh trong mỗi giai đoạn phát triển, mỗi dân tộc, quốc gia có những đặc thù nhất định trong việc ghi nhận, bảo đảm và bảo vệ quyền con người trong hệ thống pháp luật của mình. Trải qua hơn 1000 năm Bắc thuộc và hơn 100 năm chịu ách đô hộ của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, phải gánh chịu những hy sinh to lớn để giành độc lập dân tộc và tự do của Tổ quốc, bị tước đi hầu hết các quyền cơ bản vốn có của một con người như quyền được sống, được tự do, được hạnh phúc, hơn ai hết, dân tộc Việt Nam rất hiểu và trân trọng các giá trị thiêng liêng của quyền con người. Do vậy, ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo toàn dân, toàn quân ta tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám thành công, giành chính quyền về tay nhân dân, thành lập ra nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa ngày 02/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã long trọng công bố trước toàn thế giới bản Tuyên ngôn độc lập, lần đầu tiên khẳng định tôn trọng các quyền công dân và quyền con người trên đất nước Việt Nam: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc” [18]. Ngay sau khi giành được chính quyền, Việt Nam đã nhanh chóng tổ chức tổng tuyển cử bầu Quốc hội, xây dựng và ban hành Hiến pháp (1946), trong đó các quyền tự do cơ bản của công dân – bộ phận quan trọng nhất của quyền con người đã được trân trọng ghi nhận. Tiếp đó, sự ra đời của các bản Hiến pháp 1959, 1980. Đặc biệt, năm 1982, Nhà nước ta gia nhập hai công ước quốc tế cơ bản về quyền con người
8. 2 là: Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị năm 1966 (ICCPR) và Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa, năm 1966 (ICESCR) nhằm thể hiện với nhân dân và thế giới sự tôn trọng, bảo đảm quyền công dân, quyền con người là bản chất của chế độ xã hội XHCN, sau đó là Hiến pháp 1992, Hiến pháp 1992 (sửa đổi bổ sung năm 2001) và hiện hành là Hiến pháp năm 2013 đã ngày càng hoàn thiện hơn các quy định về các quyền cơ bản của công dân nhằm hướng tới quyền con người ngày càng được đảm bảo một cách tốt nhất. Việc ra đời Hiến pháp 2013 đánh dấu một bước hoàn thiện mới về quyền con người trong pháp luật Việt Nam, thể hiện sự tiến bộ vượt bậc về nhận thức và tư duy đối với lĩnh vực quyền con người, quyền công dân. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo tính thống nhất giữa Hiến pháp hiện hành với các văn bản luật dưới nó trở thành vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết, bởi Hiến pháp bản thân nó là một đạo luật gốc, khi Hiến pháp thay đổi thì các văn bản luật đảm bảo cơ chế thực thi cho Hiến pháp cũng cần phải thay đổi theo, xuất phát từ thực tế đó tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện các quy định về quyền dân sự trong Hiến pháp Việt Nam hiện hành” để nghiên cứu luận văn thạc sĩ. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu tổng quát: Đề xuất những luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện các quy định Hiến pháp hiện hành về các quyền dân sự. 2.2 Mục tiêu cụ thể: Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra là: – Làm rõ những vấn đề lý luận chung về các quyền dân sự trong luật nhân quyền quốc tế và Hiến pháp, pháp luật Việt Nam; – Nghiên cứu, phân tích những qui định Hiến pháp hiện hành về các quyền dân sự trong tương quan với những giá trị phổ biến của quyền con người theo Luật Nhân quyền quốc tế và định hướng phát triển của Nhà nước