Đề tài: Nguồn lực đất đai cho phát triển làng nghề ở Hà Nội, HAY

1. Lý do lựa chọn đề tài Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá của mọi quốc gia, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là nguồn lực quan trọng để sản xuất ra của cải vật chất cho sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia nói chung và mỗi ngành kinh tế nói riêng. Đất đai là cũng là tài nguyên có hạn về số lượng nên cần được quản lý, khai thác và sử dụng một cách chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả. Thủ đô Hà Nội sau khi điều chỉnh địa giới hành chính có diện tích 3.344,6 km2 , với điều kiện tự nhiên phong phú, đa dạng, có nền văn hoá lâu đời, đặc biệt là nơi hội tụ nhiều làng nghề thủ công truyền thống nhất cả nước với bề dày phát triển hàng trăm năm đã sản xuất ra nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế, nghệ thuật, mỹ thuật cao phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Với 1.350 làng nghề và làng có nghề, chiếm khoảng 67% số làng nghề hiện có của cả nước, Hà Nội tự hào là Thành phố có nhiều nghề thủ công nhất thế giới. Trong những năm qua, ngành CN – TTCN của Thành phố Hà Nội ngày càng đổi mới và đạt được những thành tựu nhất định. Các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị – xã hội, các hội, hiệp hội ngành nghề đã quan tâm đến sự phát triển của nghề, làng nghề với sự năng động sáng tạo của nhân dân, nên nhiều nghề, làng nghề được khôi phục, củng cố và phát triển. Quá trình hình thành và phát triển của nghề, làng nghề truyền thống gắn liền với quá trình phát triển CN – TTCN ở nông thôn đã góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa, nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn Thành phố; đời sống của người lao động được nâng cao, giảm sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn, giữ vững trật tự an ninh xã hội, giảm tỷ lệ hộ nghèo, góp phần phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương, hạn chế di dân tự do và bảo tồn các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc. 3
6. Mặc dù đã đạt được những thành tựu to lớn nhưng sự phát triển làng nghề Thành phố Hà Nội vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Phát triển nghề, làng nghề vẫn mang tính tự phát và gặp phải không ít những khó khăn như: thiếu mặt bằng để sản xuất tập trung, thiếu đội ngũ lao động có tay nghề cao, thiếu vốn để đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị máy móc nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh thấp, nguồn nguyên liệu không ổn định, chưa tạo nhiều thương hiệu hàng hoá, sức tiêu thụ sản phẩm còn hạn chế, một số sản phẩm truyền thống bị mai một, suy giảm. Cơ sở hạ tầng nhất là đường giao thông, thông tin liên lạc chưa đồng bộ, môi trường làng nghề bị ô nhiễm nghiêm trọng, chưa có biện pháp khắc phục triệt để. Nói cách khác, sự phát triển các làng nghề của thành phố Hà Nội chưa thực sự bền vững. Nguyên nhân của tình trạng đó một phần do các nguồn lực, trong đó có nguồn lực đất đai cho phát triển làng nghề chưa được khai thác và sử dụng có hiệu quả. Thực tế tại các làng nghề cho thấy, công tác quản lý nhà nước về đất đai còn nhiều hạn chế, nhất là trong quy hoạch sử dụng đất, định giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính; sử dụng đất còn lãng phí, hiệu quả thấp,… nên nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển làng nghề. Trong khi đó, Thành phố Hà Nội sau khi điều chỉnh địa giới hành chính năm 2008 có quỹ đất tự nhiên tăng lên rất lớn, đây là nguồn lực hết sức to lớn và quan trọng mà Thành phố Hà Nội phải tận dụng khai thác cho phát triển kinh tế – xã hội nói chung, phát triển các làng nghề của Thành phố nói riêng. Với lý do đó, tác giả lựa chọn vấn đề: “Nguồn lực đất đai cho phát triển làng nghề ở Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sỹ kinh tế – chuyên ngành kinh tế chính trị và sự nghiên cứu này có tính cấp thiết cả về lý luận lẫn thực tiễn. 4